Son günlerde sıkça duyduğumuz ve sıkça karşılaştığımız Mobbing nedir? Etrafımızda, eşimizden, dostumuzdan, tanıdıklarımızdan, şirkette çalışan kişilerden duyduğumuz bu kelime ne anlama geliyor?

Latince kökenli olan bu kelime anlamı taciz, sıkıntı vermek, baskı yapmak, ahlak ve düşmanca yapılan psikolojik baskı gibi birçok anlamı bulunmaktadır. Kısaca ele alacak olursak psikolojik baskı anlamına gelmektedir. Türk dil kurumu bu kelimenin anlamını ”Bezdiri” kelimesi olarak belirlemiştir.

Mobbing kelimesi 1980′li yıllarda Dr. Heinz Leymann tarafından iş hayatındaki şiddet, yıldırmak ve baskı hareketlerini ve buna maruz kalan kişileri tanımlamak için kullanılmıştır. Leymann mobbing uygulayan kişileri iş ve konumunu kaybedeceğine karşı korkak, astlarına karşı aşırı kontrolcü, psikolojik olarak nevrotik kişiler olarak ele almıştır. Genellikle karşıdaki kişiyi aşağılamayla, karşısındaki insanı tacizle, hakaretle bazen de kişilere aşırı fazla iş yükleyerek kişiden farklı birçok işin aynı anda yapılması istenerek mobbing’e kişi maruz bırakılmaktadır.



Nasıl Anlaşılır, Nelere Maruz Kalınır?

Çalışma arkadaşlarınız ve şirket içerisine gelen kişilerin yanında küçük düşürülüyor ve alay ediliyorsanız,
Yaptığınız iş konusunda sürekli eleştiriyle karşı karşıyaysanız,
Karşınızdaki kişiyle konuşurken sözünüz kesiliyor ise ve kendinizi ifade etmeniz konusunda susturuluyorsanız,
İş performansınız hakkında durmadan eleştiriliyorsanız,
İş performansınızdan dolayı aşağılanıyor sanız,
İş performansınızdan dolayı hakaretle karşı karşıya kalıyorsanız,
İşten atılma ile tehdit ediliyorsanız,
İş yerinde dışlanıyorsanız,
Sizin hakkınızda asılsız ve yersiz dedikodular ortaya atılıyorsa ve arkanızdan kötü konuşuluyorsa,
İş yerinde fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanıyorsanız,


Maruz Kalan Kişiler ve Psikolojileri

Mobbing kişinin benlik duygusuna zarar verir. Kişi kendisini hiç bir işe yaramayan birisi olarak görür. Hiç bir işi başaramadığı ve yapamadığı düşüncesindedir. Kendisine olan güven duygusunun düşmesine, kişinin farklı kişilerle ilişki kurarken kendisine karşı şüpheler oluşmasına neden olabilir. Bu şüphelerin sonucunda kişi karşısındaki kişiye karşı öfke duyguları olabilir, karşısındaki kişilere karşı endişe duyabilirler, korku yaşayabilirler yada ikili iletişimlerde huzursuz olabilirler.

Mobbing’e maruz kalan kişilerde psikolojik olarak uyku bozuklukları geceleri uykuya dalmada güçlük kabuslar görüp uyanma, depresyon, istemsiz ağlama nöbetleri, panik atak, kalp sıkışması, nefes almada zorlanma, tansiyon yükselmesi sonucu baş dönmesi baş ağrıması ve yaşanılan psikolojik travma durumundan dolayı travma sonrası stres bozukluğu yaratabilmektedir.

Mobbingden Nasıl Korunulur?

İşverenler çalışanlarının mobbing durumuna maruz kalmamaları için gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. İş yerinde psikolojik tacizle müdahale işverenin sorumluluğundadır.

Kişiler mobbing’e karşı psikolojik savunma yöntemleri geliştirmelidir. Maruz kalan kişinin psikolojik sıkıntılarının büyümesini bu yöntemler önlemektedir.

Taciz eden kişinin söz ve davranışlarının durdurmasını ve doğru bir şekilde size davranmasını istemelisiniz. Bunu yaparken de yanınızda size bu konu hakkında tanıklık edebilecek bir kişinin olması gerekmektedir. Bunu nedeni ileride doğa bilecek hukuki bir yoldan dolayı bu kişinin size tanıklık edebilecek olmasıdır.

Bu duruma maruz kalındığında işveren, işveren yardımcısı yada yetkili kişiye bilgi verilmelidir.

Gerektiğinde psikolojik destek alınmalıdır. ( psikolog – psikiyatrist )

Mobbing’e maruz kalanların artık hukuksal anlamda başvurabileceklerinin bilgisinin işveren tarafından kişilere eğitim olarak verilmesi gerekmektedir. Böyle bir hakları olduğu konusunda çalışanların bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Mobbing durumu bunların sonucunda halen devam ediyor ise hukuki boyutta süreç zaman geçirilmeden başlatılmalıdır.

Şikayet durumuyla ilgili çalıştığınız kurumda daha önce ne yapıldığıyla ilgili bilgi alın.

Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’na göre tazminat isteme hakkı bulunmaktadır.

Mobbing’e uğrayan işçi, mobbing yapan yöneticiyi dava edebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.

Kaynaklar

BRİDGE, Berna (2010), Zorbalık – Mobbing Bilinmeyen Çeşitleri ve Çözümleri, İstanbul.Beyaz Yayınları.

TINAZ, Pınar (2008), Bugün Bana Yarin Sana (Mobbing), İstanbul: Beta Yayınevi.

EMİROĞLU, Özkan(2011), İş yerinde psikolojik yıldırma(Mobbing) yaşıyor olabilir misiniz? ‘’Mobbing nedir?’’ , <http://www.aktuelegitim.com/is-yerinde-psikolojik-yildirma-mobbing-yasiyr-olabilirmisiniz-mobbing-nedir.html>, erişim:10 Ocak 2014

RANA, Rabia (2010), Mobbing nedir? Önlemleri ve Kurtulma Yöntemleri Nelerdir?, <http://blog.milliyet.com.tr/mobbing-nedir–onlemleri-ve-kurtulma-yollari-nelerdir-/Blog/?BlogNo=222859>, erişim:10 Ocak 2014.

http://www.mobbinglesavas.com, erişim:10 Ocak 2014