Evlilik kararı, her ne kadar çoğu zaman güzel hayaller ve umutlarla verilse de kimi zaman eşleri çok zorlamakta ve hayal kırıklıklarıyla sonlanmaktadır. Özellikle evliliğin bazı dönemlerinde sorunların arttığı bilinmektedir. Eşlerin bu kritik dönemlerin farkında olmaları ve karşılaşacakları zorlukları önceden bilmeleri aile yaşantıları için faydalı olacaktır. Böylece bu güç dönemin sadece onların mücadele etmek zorunda oldukları bir durum olmadığını, birçok ailenin benzer sıkıntılarla başaçıktıklarını ve geçici bir dönem olabildeceğini bilerek daha sağlıklı kararlar verebilmekte ve birbirlerine daha anlayışlı davranabilmektedirler.

Evlilikte 4 kritik dönem ve bu dönemlere yönelik riskler şu şekildedir:

Yeni Evli Çiftler

Bu dönemde çiftlerin en önemli görevi birbirlerini mutlu edecek yaşam biçimini bulmaktır. Ailedeki sorumlulukları paylaşır, ortak kararlar alırlar. Cinsellik hayatlarında daha farklı boyutlarda yer almaya başlar ve birbirlerini daha yakından tanırlar. Yeni akrabalarla tanışır, onlarla zaman geçirmeye başlarlar.

Yeni evli bir çift her ne kadar birbirini severek evlenmiş olsa da eğer ki birbirlerinin evlilik anlayışlarına dair fikirleri yoksa, evlilikle ilgili gerçekdışı beklentilere sahiplerse, evliliğin getirdiği sorumluluklara hazır değillerse, aileleriyle ilgili zorluklar varsa ve başedemiyorlarsa bir çift olarak yaşamakta da güçlük çekeceklerdir.

“Evlenince değişir” umuduysa evlenenler kadar “bir ömür boyu mutlu yaşadılar” inancıyla evlenenler de hayal kırıklığı yaşamaktadırlar. Uzun yıllardır evli olan her çift bilir ki her evlilikte ufak tefek tatsızlıklar olur ve sağlıklı iletişim kurarak çözüme ulaşabilmek asıl önemli olandır. İktidar mücadelesine giren, kök ailesinden (anne-baba-kardeşler) ayrılmakta zorlanan, sorumluluk üstlenmeyi reddeden ve biribirini mutlu etmek yerine birbirini değiştirmeye çalışan çiftler bu dönemi atlatmakta zorluk yaşayacaklardır.

Yeni Bebekli Aile

Yeni bebek sahibi olmak hele ki istenen bir bebekse çok mutluluk verici olmakla birlikte çokça zorluğu da beraberinde getirir. Araştırmalar göstermektedir ki ailelerin önemli bir kısmı yeni bebeğin aileye katılımıyla bunalım içine girerler. Yeni roller ve sorumluluklar, maddi ihtiyaçların artması, uykusuz geçen günler, hormonal değişiklikler, kıskançlıklar, ev ortamının bebeğe göre değiştirilmesi ve evin kalabalıklaşması ev içerisinde huzursuzluklara neden olabilmektedir.

Birçok çift bebeği bekleme heyecanıyla birlikte karşılarına çıkacak bu zorlukları gözardı ederler ve evdeki düzenleri değiştiğinde hayal kırıklığına uğrarlar. Anne ve babanın bu dönemde birbirlerine destek olmak yerine suçlayıcı ifadeler kullanmaları, duygularını açıkça birbirleriyle paylaşmayarak birbirlerinden anlamalarını beklemeleri ve kendilerine zaman ayırmamaları durumu daha da içinden çıkılması zor bir hale sokmaktadır.

Çocuğum Ergen Oldu

Ailelerin en zor geçirdikleri dönemlerden biridir çünkü çocukları ergenliğe girerek artık ev içerisindeki kuralları ve kısıtlamaları sorgulamaya başlar, özgürlüğü talep ederler. Ebeveyn ise bu taleplerin ne kadarını nasıl karşılaması gerektiği konusunda çelişkili bir döneme girer. Bir yandan çocuğunun özgürleşmesini, büyümesini isterken bir yandan da zarar görmesinden endişe duyar. Eşler arasında işbirliğine ihtiyaç duyulan bu dönemde, içinde bulundukları gerginlik ve stres birbirlerine karşı tahammüllerini düşürebilir ve aile içerisinde sorunlara neden olabilir. Artık ergen çocukları da durumun farkındadır ve eşlerin çocuğu kendi safhına çekmeye çalışmaları da hem kendileri hem de çocuk için sağlıksız bir girişim olacaktır.

Çocuğum Evden Ayrılıyor

Anne-babanın bir yandan gurur duyup bir yandan da hüzünlendiği dönemlerdir. Çocuğunu bir başka şehirde üniversiteye göndermek, askere uğurlamak ya da evlendirmek bunlar arasında sayılabilir. Bu güne kadar çocuğunun üzerine titremiş, hayatını ona göre planlamış ve tümüyle kendisini çocuğuna adamış ebeveynlerde çocuk evden ayrıldıktan sonra boş yuva sendromu görülebilmektedir. Anne ya da baba artık hayatının amacını yitirmiş gibi hisseder, zamanını nasıl geçireceğini bilemez ve bir süre sonra farklı konuları kafasına takmaya başlar. Yaşın da getirisiyle birbirlerine tahammüllerinin azaldığını farkeden eşler geçmişte konuşmayı ve çözmeyi erteledikleri problemleriyle yüzleştikçe anlaşmakta zorlanırlar.

Çift ilişkilerinden ve evlilikte yaşanan birçok sorun aile psikologlarından destek alındığında eşlerin konulara bakış açılarının genişlemesi ve farkındalıklarının artmasıyla birlikte hafifler. Profesyonel destek esnasında ihtiyaca bağlı olarak eğitim, terapi ya da danışmanlık hizmetleri verilerek doğru kararın boşanmak mı yoksa devam etmek mi olduğuna yine eşler karar vermektedirler.

Uzm. Psk. Melis Tiftikci