"Eğer bir gün sahip olduğum her şeyi elimden alıp geriye bir tek şey bırakacak olsalardı bunun iletişim kurabilme yeteneğim olmasını seçerdim... Çünkü bu yeteneğim sayesinde sahip olmuş olduğum ve kaybettiğim herşeyi tekrar geri kazanabilirdim..." Daniel Webster

Aile, farklı bireylerin bir arada yaşadığı bir sistemdir ve her ailenin kendine özgü bir dengesi vardır. Bu denge zaman zaman tıkanmış sorunlar ya da bozulmuş ilişkiler nedeniyle zorlu evrelerden geçebilir. Bu zorlu evreleri sağlıklı bir şekilde atlatmak ve bu evrelerde psikolojik destek almak aile sistemini koruyacak ve ileriye dönük olarak büyük kazançlar sağlayacaktır.
Günümüzde; Aile danışmanlığı sayesinde, aile içi iletişim, eşler arasındaki sorunlar, evlilik ya da boşanma öncesi karşılaşılan sorunlar, boşanma sonrası anne-baba-çocuk arasında yaşanan sorunlar, aileye yeni bir üyenin katılımı ile yaşanan sorunlar gibi aile sistemi içerisinde karşılaşılabilecek problemlere ve bu problemlerin çözümüne odaklanılıyor .
Evlilik ve aile içerisindeki sorunların nedenlerinin ortadan kaldırılması ile de hedeflenen daha sağlıklı bir iletişim süreciyle daha doyumlu bir aile yaşantısı.
Özel Anka Aile ve Eğitim Danışmanlığı Merkezi'nin kurucusu ve aynı zamanda Psikolojik Danışman ve Rehberlik görevini sürdürmekte olan "Mehmet CAN" ile aile içi iletişim, eşler arası iletişim, evlilik öncesi ve sonrası davranış modelleri hakkında bir söyleşi düzenledik.
1-Kendinizi ve firmanızı kısaca tanıtabilir misiniz?
Ben psikolog ve Aile Danışmanı Mehmet Can. 1984 Samandağ doğumluyum. 2005 Girne Amerikan Üniversitesinde başladığım üniversite hayatıma 2007 de İzmir Ekonomi Üniversitesi 'ne yatay geçiş yaparak devam ettim. Mezuniyetimin ardından; Aile danışmanlığı eğitimleri, evlilik terapisi, madde bağımlılığı, farklı kültürdeki ergen davranışları, hipnoz, yaşam koçluğu, eğitim koçluğu alanlarında kendimi geliştirme fırsatını elde ettim. Çeşitli lise ve ortaöğretimlerde madde bağımlılığı , ergenlik ve cinsel kimlik gelişimi üzerine seminerler verdim. Son 1 yıllık süreçte ise çocukluk hayalim olan kliniğimi açabilmek için çalışmalarımı yoğunlaştırdım.
2014 yılında Hatay'da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ruhsatı ile kurulan kliniğimiz bireylere, ailelere ve kurumlara yönelik psikolojik danışma hizmeti sunmaktadır. Özel olarak tasarlanmış 4 görüşme odası, 3 boyutlu meditasyon odası, oyun terapi standartlarına göre tasarlanmış çocuk odası ve eğitim odası ile Hatay'ın en büyük ve en şık Aile Danışma Merkezi olma özelliğine sahiptir.
Aile Danışmanlığı,Bireysel Danışmanlık, Evlilik Terapisi, Çocuk ve Ergen Terapisi, Eğitim Danışmanlığı, Engelli Eğitimleri gibi alanlarda profesyonel hizmet sunmaktayız. Merkezimiz Psikiyatrist, Diyetisyen, Pedogog, Sanat Kulubü ve Yoga merkezi ile koordinasyonlu çalışarak danışanlarımızın problemlerine en hızlı ve etkin çözümleri sunmaktadır.

2-Bireyler ağır yaşam koşulları karşısında sıkça psikolojik sorunlar yaşayabiliyor. Bir insanın psikolojik desteğe ihtiyacı olduğunu nasıl anlayabiliriz?

Hayatın belirli dönemlerinde her insan, her aile toplumsal yapı içinde aynı zamanda kendi içinde de bazı sıkıntılar yaşayabilir. Bireyin yaşadığı stres domino etkisi gibi tüm aile fertlerini etkileyebilmektedir. Ekonomik sorunlar, iletişim problemleri, çevresel ve toplumsal sorunlardan dolayı birey zaman zaman kendi döngüsü içinde tıkanabildiği gibi sorunlara bakış açısında işlevselliğini de yitirebilir. Tabi çoğu insan benzer sorunları yaşasa da kişilik özelliklerimiz ve çevresel faktörler stresörün algılanışında farklılıklar yaratabilir. Kimi için hiç problem olmayacak bir stresör bazıları için de ciddi bir psikolojik soruna neden olabilir. Bu bizim bireysel farklılıklarımızdan kaynaklanmaktadır. Sorunlara bakış açısı ve düşüncelerimizde işlevselliğin yitirilmesi eğer aile,arkadaş, okul, iş ve diğer sosyal çevremizde çatışmalara ve sosyal ilişkilerinde bozulmalara sebep oluyorsa psikolojik yardım ve destek alması gerekmektedir.

4-Ailelerin mutlu bir yaşam sürmesi için birçok çalışma yapılıyor. Size göre; Mutlu bir aile yaşamını sürdürmenin en önemli kuralları nelerdir? Ailelere yönelik verilen danışmanlık hizmetleri nelerdir?

Aile bireyleri arasında açık ve net bir iletişim varsa,değişen yaşam koşullarına esneklik gösterebiliyorsa, bireyler arası sınırlar belirgin ise bu ailenin mutlu olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca mutlu ailelerde bireyler karşılıklı olarak birbirlerinin duygu, düşünce ve ideallerine saygı gösterirler. Dinlemeye, anlamaya özen gösterirler ve birbirlerinin gelişimine tam destek olurlar. Ailenin yapısına göre aileyle yapılan çalışmalar da esneklik göstermektedir. Çünkü biliyoruz ki her ailenin yapısı farklıdır ve farklı kuralları vardır. Asıl yapılarını bozmadan sadece işlevsel olmayan ve sistemde tıkanıklığa sebep olan döngülere odaklanılır. Aileler en çok yaşam döngülerinde meydana gelen değişimlerde danışmanlık alma eğilimi gösterirler. Aile değişen yaşam koşullarına ayak uyduramaz ve bireyler birbirini etkileyerek sistemin tıkanmasına neden olur. Bağlanma sorunu, evliliğe hazırlık, bebeğe hazırlık, ergen problemleri, karı-koca olmak, anne baba olmak, evlilikte cinsel problemler,aldatma- aldatılma, boşanma ailelerin en sık danışmanlığa başvurma nedenlerindendir.

5-Evliliklerde ilk 2 yılın en kritik yıllar olduğu söyleniyor sizce bu doğru mu ? Bir de çocuk konusu var tabi ki. Çocuklu aileler neler yapmalı ? Anne babalara neler öneririsiniz ?

Bir bakıma doğrudur. Çünkü 2 farklı sistemden gelen farklı 2 birey tek sistemde aile olmaya çalışır. Her birey kendi kök ailesinden getirdiği alışkanlıkları yeni sisteme empoze etmeye çalışır. Bu ilk 2 sene bireylerin '' bir olma'', '' takım olma'' çabasıyla girilen çatışmalar, alışma sürecinin tamamlanması bakımından normal karşılanması gerekebilir. Tabi ki bu tartışmalar çözüm odaklı ve işlevsel yolla çözümlenen çatışmalar olduğu sürece...
Aile üyelerine yeni bir bireyin katılması ,karı-koca olmaya çalışan bireylere anne- baba sıfatının eklenmesi ailenin yaşam döngüsünde değişikliğe sebep olur. Takıma yeni bir üyenin katılmasıyla sistemin sınırlarının esnetilmesi gerekir. Aile fertleri yeni kimliklerine, sınırlarına alışmaya çalışırken, kök aile üyelerinin çocuk bakımında söz sahibi olmak istemeleri,ebeveynler arası çocuğun bakımına dair sorumlulukların paylaşımı, çocuğun doğumuyla birlikte ilişkideki enerjinin tamamının çocuğa kayması yeni çatışmaların olağan sebepleridir. Bu aşamada ebeveynlerin bir araya gelip; çocuğun bakımı, görev dağılımı, bakıcı konusu gibi alanlarda ortak kararlar alması gerekir.
Bunun yanında çiftlerin mutlaka kendilerine ait özel zamanları olmalıdır. ''Flört geceleri'' bu sorun için en etkili çözümlerden biridir. Bu gecelerde çiftler çocuk ya da ev sorunları dışında kendi hayatlarına ve duygularına dair özel konuları konuşarak geçirmelidir. Flört geceleri çocukla birlikte kaybolan ilişki sıcaklığının geri kazanılmasına yardımcı olur.

6-Aile terapisti olarak yolunda gitmeyen evliliklerde danışmanlık rolü üstleniyorsunuz. Bu süreç nasıl gelişiyor, mesela bir çift size ne zaman gelmeli ?

Aile terapisti seanslarda hakem olarak düşünülebilir. Terapist, aile üyelerine ne yapması gerektiğini söylemez. Sadece sürecin adil ve kurallarına göre yönetilmesini sağlar.Tabi bu seanslar bir mahkeme olmadığı için haklı-haksız/ doğru-yanlış yoktur, işlevselliğini yitirmiş ilişkiler vardır. Çift üstesinden gelemediğini düşündüğü her durumda danışmanlık hizmetinden faydalanabilirler.

7-Ailelerin, sorunun çözümüne ilişkin bakış açılarına nasıl bir müdahalede bulunuyorsunuz ?

Çiftlere ne yapacaklarını söylemek terapistin işi değildir. Bu süreçte amacımız çiftlere sorunlarına dair farkındalık kazandırmaktır. Sistemde yaşadıkları tıkanıklıklara farklı yollardan bakmaları ve alternatif çözümler geliştirmeleri sağlanır. Bu süreçte çiftler birbirleriyle doğru, açık ve net bir iletişim kurmayı öğrenirler.Seans sırasında verilen egzersiz ve ödevlerle bu farkındalık sağlanmış olur.