2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Freudyen Düş Yorumları
MAKALE #19097 © Yazan Uzm.Psk.M. Emin BAYRAKTAR | Yayın Aralık 2017 | 3,518 Okuyucu
Psikanalizin kurucusu Singmund Freud düşleri üstbenlik veya benlik ideali tarafından onaylanmayan içerikleri nedeniyle direkt doyun sağlanmasına izin verilmeyen dürtü ve isteklerin şekil değiştirmesiyle tanınamaz ve sembolik şekilde doyum sağlama işlevleri olduğunu belirtmiştir.

Yapılan güncel çalışmalarda Freud’un bilinçdışı kavramını onaylayan pek çok kanıt bulunmaktadır.

Eski yunan filozoflarından Platon Freud’a çok benzeyen düşler hakkındaki yorumunda ‘ açıklamak istediğimiz şey aslında sağlıklı ve dengeli görünenler de dahil olmak üzere bütün insanlarda aşırı ve kontrol edilemez dürtülerin var olduğudur. Bu dürtüler rüyalarımızla beraber ortaya çıkar.

Daldisli Artemidor ise yazdığı ‘rüya kitabı’nda ilk kez sembol dilinden söz etmiş ve düşlerdeki bazı sembollerin ampirik açıklamasını yapmıştır.

Freud kendisinden öncekilerden farklı olarak düşlerin gelecekten değil de geçmişten haber verdiğini belirtmiştir. Freud’un düş kuramı kısaca “düşler, uyku sırasında oluşan bilinçdışı ruhsal faaliyetlerdir” şeklinde özetlenebilir.

Freud bilinçdışı içeriğin burada bulunmasının nedeni, bu içeriğin ya da dürtü, anı ve isteklerin üstbenlik ya da benlik ideali tarafından çok da onaylanmayan şeyler olmasıdır. Bu nedenle temelde bastırma kullanılarak bu istenmeyen içerik bilinçdışında tutulur. Duygusal enerjileri hiçbir zaman yok olmayan bu içerik sürekli olarak doyum sağlamaya çalışır. Sürçmeler, nevrotik semptomlar ve düşler Freud’a göre bilinçdışı içeriğin biraz şekil değiştirmiş görüntüleridir. Direkt olarak açığa çıkması ya da doyum sağlanması onaylanmayan dürtüler ve istekler şekil değiştirerek daha tanınmaz ve sembolik bir şekilde doyum sağlamakta, bu sayede de ruhsal gerilim azaltılmaktadır.
Freud düşleri ‘uyku bekçileri’ olarak adlandırmış ve uyku durumunun zihnin dinlenmesinin sağlandığı ve bilinçliliğin geçici olarak en aza indiği bir durum olduğunu belirtmiş. Benlik uyku durumunda bilinçdışı içeriğin, bilince sızmasına izin verir. Ancak bu içerik doğrudan bilince çıktığında kaygı yaratacağından, bu noktada bilinçdışı içeriğin sembolik olarak doyumunu sağlayan düşler devreye girer. Freud’a göre her düş bilinçdışı bir isteği doyurmayı amaçlar. Bu doyum direkt veya açık olursa anksiyeteye neden olacak ve kişi uyanacaktır. Bu nedenle de doyum sembolik olmak zorundadır. Bu şekilde hem ruhsal gerilim azaltılmış olur hem de uykunun sürmesi sağlanır. Düşler bir bakıma bilinçdışı ruhsal enerjinin yükünün azaltıldığı zihnin emniyet sübaplarıdır aynı zamanda. Sonuç olarak düşler, uyku durumunun sürdürülmesini sağlamak ve enerjisi artmış olan bilinçdışı isteklerin kılık değiştirmiş bir şekilde doyurulmasını sağlamak görevlerini üstlenirler. Günümüzde, Freud’un düşlerin bir isteği doyurma amacı taşıdığı varsayımı, uyku çalışmaları ile de desteklenmektedir. Yapılan çalışmalar, REM uykusu sırasında, beyinde içgüdüsel isteklerin doyurulması ile ilgili olduğu Taşkın EO, Aydemir Ö. Freudyen düş yorumu ve geleneksel rüya tabirleri. 3P Dergisi, 2004; 12 (4): 317-326 5 düşünülen yapılarda ileri derecede aktivasyon olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda Freud’un düş kuramının temelini oluşturan bilinçdışı içeriğin doyumu varsayımı doğrulanmıştır.
Freud düşün ortaya çıkması için öncelikle bir bilinçdışı uyarıcının olması gerektiğini belirtti. Bu uyaranın o gece düşte doyum sağlamak için ortaya çıkmaya çalışmasının nedeni ise, o gece için bu dürtüleri aktive eden gündüz yaşantılarıdır. Gündüz yaşantıları bilinçdışı kalarak doyurulmamış istek ya da dürtüleri anımsattığında bunlar bilince daha yakın katmanlara doğru yükselmeye başlarlar ya da diğer bir deyişle bilinçdışındaki enerjileri artar. Yasaklanmış istekler olduklarından bastırma savunma mekanizmasının etkisiyle birlikte bilinçdışında kalmaya devam ederler. Ama artmış enerjinin boşalması için kısa süreli de olsa boşaltılmaları gerekmektedir. İşte tam burada düş devreye girer. Gündüz yaşanan bilinçli yaşantılar bilinçdışı harekete geçirerek bilinçaltı dünyasının kapılarını açar. Yapılan güncel çalışmalar Freud’un bu görüşünü kanıtlar niteliktedir. Düşlerin içeriğini kişinin güncel sorunları ve günlük sorunların belleğe kaydedilmişolan geçmiş yaşantılar ile duygusal olarak bağlantılı olduğu kanıtlanmıştır.

Düşlerde Sembolizasyon: Bilinçdışımızdaki yasaklı içerikler anksiyeteye sebep olmaması için çarptırılarak tanınamaz halde bilincimize çıkarlar. Bu çarptırma simgecilik, yoğunlaştırma, yer değiştirme ve atlamadır. Düş işlemi olarak Freud bu özellikleri aslında bilinçdışının ya da birincil düşünce süreçlerinin genel özellikleri olarak adlandırmış olduğunu görmekteyiz. Dürtülerin veya isteklerin sembolik olarak doyumunu sağlamada en önemli rolü düşlerin sembol dili ile yorumlanması sağlamaktadır.
Bir düşteki sembolün birden çok anlamı olabilir. Yoğunlaşma sebebiyle bir sembolde çok fazla duygu ya da düşünce birleşebilir. Bilinçdışında aralarında yakın bulunan veya benzeyen dürtü veya istekler aynı sembolleri kullanırlar. Böylece birden fazla yasaklı dürtü doyurula bilinir

Freud düşlerde en ilkel bebeksi malzemelerin görülebileceğini belirtmiştir. En ilkel yanımızı ortak bilinçdışı oluşturmaktadır. Buradaki süreçler de tüm insanlarda benzer olduğundan sembollerin anlamları da benzer olmalıdır. Yani düşlerdeki sembolizasyon ortak bilinçdışımızın ürünüdür.

Freud’a göre sembollerin anlamları bilinmesine rağmen direkt kullanılması yanlıştır. Bunun yerine düşü görenin serbest çağrışımıyla değerlendirilmesi gerekmektedir. Sembol yorumlamasında temel olan çağrışımdır. Dirençlerden ve düşte yer alan birden fazla yasaklı dürtü veya isteğin doyurulmasından dolayı düşü yorumlarken birden fazla yoruma ulaşa bilinir. Bunun için düşü gören kişinin çağrışımları hayati değer taşır. Bütün bu sonuçlara dayanarak düşler hakkında tek bir yorum yapmak doğru olmaz.
Psikanalitik kuramda bilinçdışı bir katman şeklinde oluşmuştur. Bilinçdışında derinlere indikçe sembollerin anlamları arasında ortaklaşma ve en derinde ise tüm insanlarda ortak bir içeriğe dönüşür.

Geleneksel rüya tabirleri ortak kültür ögesidir, kültür ise üstbenlik. İşte buradaki içeriklerin anlamları üstbenlik tarafından sakıncalı bulunarak yasaklanmıştır.
Sembollerin Karşılaştırılması: Biraz önce belirttiğimiz gibi derinlere inildikçe benzerlikler bulmak sık olacaktır. Geleneksel düş yorumlarında yüzme; huzur, rahatlık, mutluluk gibi yorumları benimserken psikanalizde de regresyon yani anne rahmindeki mutlu ve güzel yere dönme arzusuna denk gelebilmektedir. Diş sökülmesi psikodinamik yorumda kastrasyon kaygısını tetiklerken geleneksel yorumlarda ölümü çağrıştırmaktadır. Her ikisi de kayıp anlamına gelmektedir.

Freud’un düş kuramında en çok cinsel organlar ya da cinselliğin kullanılmasındaki neden en çok bastırılan dürtülerin cinsel dürtüler olmasından dolayıdır. Bu bastırmanın sonucu olarak cinsel organlar ve cinsellikle ilgili pek çok sembol bulunmaktadır.
Freud’un penis yerine kullandığı semboller (kılıç, kama, silah, kuş) başarı, güven gibi erk(güç) kavramlarını içermektedir. Bunun yanında yitimi de gücün kaybı olarak yorumlanmıştır. Bu yorumlar klasik yorumlara oldukça benzemektedir. Yine Freud’un kullandığı ‘iş yapmak’ cinsel ilişkiyi sembolize eder. Buna da ‘iş ve ‘eş’ kelimelerinin benzerliklerini sunabiliriz (İngilizce work-wife bazı diller de buna ek). Bazı semboller aşk-evlilik ile de tanımlanmıştır şapka-kravat-anahtar gibi.

Gerek dilimiz Türkçede gerek diğer dillerde argo bilinçdışından oldukça fazla sembol taşır. Özellikle meyve isimleri gene kadınlığa atıf edilen kelimelerden olmuştur (şeftali, elma, karpuz vb.).

Sonuçlar: Örneklerimizi göz önüne alırsak geleneksel düş yorumlarındaki sembol yorumlarına baktığımızda sembollere kısaca değinildiğini ve yasaklı dürtülerin üstbenlik ve benlik tarafından idealize edildiğini ve bu şekilde açıklandığını görmekteyiz. Geleneksel düş tabirleri ve argo kaynağını bilinçdışından alır. Argo bastırılmış nevrotik duyguların deşarjını üstlenir. Argoda geleneksel düş tabirlerinden farklı olarak ayıp ve yasak kavramları bulunmamaktadır.

Geleneksel rüya tabirlerinin bu kadar yaygın olmasındaki önemli nedenlerden biri de önemli bir gereksinime karşılık veriyor olmasıdır. Bu sayede bireyler doyum bekleyen arzu ve isteklerini üstü örtülü ve uygun bir biçimde karşıdaki muhatabına aktarabilmektedir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Freudyen Düş Yorumları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.M. Emin BAYRAKTAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.M. Emin BAYRAKTAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
M. Emin BAYRAKTAR Fotoğraf
Uzm.Psk.M. Emin BAYRAKTAR
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi14 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.M. Emin BAYRAKTAR'ın Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Freudyen Düş Yorumları' başlığıyla benzeşen toplam 2 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Covıd-19 ve Okb Eylül 2021
► Doğum Sonrası Depresyon Ağustos 2019
► Karne Günü Ocak 2019
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:41
Top