Doğurganlığınızı Koruyun
DOĞURGANLIK ŞANSINIZI KORUYUN
Toplumların sosyoekonomik olarak gelişmesiyle, kadının da toplum hayatındaki yeri değişiyor. Bu değişimleri, kadınların eğitim düzeyinin artması, iş hayatında beklentilerinin yükselmesi, kariyer planlarının ve beklentilerinin artması şeklinde sıralayabiliriz. Bunların sonucu olarak da evlilik ve çocuk sahibi olma yaşı maalesef yükseliyor. Kadınlar söz konusu beklentilerini gerçekleştirmek için ya evliliklerini ya da çocuk doğurma planlarını erteliyorlar.
Yaş Neden Önemli
Yeni doğan bir kız bebek her iki yumurtalığında yaklaşık 400-500 bin adet yumurta öncüsü hücre taşır. Adet görmeyle birlikte her ay bu hücrelerin bir tanesi olgunlaşır ve döllenme şansına sahip olur, belli kısmı da yok olur. Bu nedenle yıllar ilerledikçe kadının yumurtalıklarındaki hücre sayısı azalır. Bu da doğurganlığın azalması demektir.
Çevresinde 38-40 yaşlarında doğal yollardan gebe kalan kişileri gören kadınlar, 40 lı yaşların başında bile kolaylıkla hamile kalınabileceğini düşünüyorlar. Oysa gerçek hiç te öyle değil. 35 yaşlarından itibaren kadının hem yumurta hücre sayısı azalmaya hem de hücre kalitesi giderek bozulmaya başlar.
Bu nedenle 30 yaşlarını geçmiş, henüz evlenmemiş veya çocuk sahibi olmamış kadınların yıllık muayenelerinde over rezervleri değerlendirilmeli. Özellikle ailesinde erken menapoz, ailevi kanser hastalıkları olanlarda bu değerlendirme çok önemlidir.
Bu Değerlendirmeler Neyi Değiştirir?
Son yıllarda yardımcı üreme tekniklerinde önemli gelişmeler ve yasal düzenlemelerde değişiklikler meydana gelmiştir.
Yumurta dondurmada vitrifikasyon (çok hızlı dondurma) yöntemi ile yumurta hücrelerinin % 90-100 oranında canlı kalması sağlanmakta ve her bir hücreden yaklaşık %7 oranında gebelik elde edilebilmektedir. Yani bir kadının belli sayıda sağlıklı yumurta hücresinin dondurulması, ona gelecekteki doğurganlığıyla ilgili önemli avantajlar sağlayacaktır. Kadının bu hücrelerinden, 40 lı yaşlarında bile hamile kalma şansı vardır.
Ülkemizde 2014 yılına kadar,
a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurta hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
b) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde,
yumurta dondurulmasına izin veriliyordu.
2014 Eylül ayında değişen yönetmelikle;
c) Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesinin, üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda, yumurta dondurulmasına izin verilmeye başlanmıştır.
Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Uygulanır?
1-Kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar kadınların yumurtalıklarına zarar vermektedir. Bu tedavilerden önce yumurta dondurma işlemi uygulanır.
2-Yumurtalıkların alınması gereken ameliyatlar öncesinde uygulanabilir
3- Over rezervinin azalma riski olan durumlar
a)-Ailede erken menopoz öyküsü: Ailede kalıtsal olarak erken menopoz varsa, yani genç
yaşlarda doğurganlık özelliğini kaybetme riski olan kadınlara bu yöntem uygulanabilir.
Yumurtaların dondurulması sayesinde bu risk ortadan kalkacaktır.
b)-Ailede Meme Kanseri öyküsü
c)-Endometriozis varlığı
d)-Bazı genetik hastalıklar: Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi, BRCA-1 taşıyıcılığı
4-Over rezervi azalmış kadınlar: Bu durum infertilitede deneyimli bir hekim tarafından yapılan ultrasonografik muayene ve hormon testleri ile tespit edilebilir.
Yumurta Dondurma İşlemi
İşlem ortalama 10-15 gün sürmektedir.
Adetinin 2-3. günü yumurtaları uyarıcı gonadotropin iğnelerine başlayarak, mümkün olan en çok sayıda yumurta geliştirmeye çalışılır. Belli aralıklarla ultrasonografik muayene yapılır.
Yumurtaların Toplanması (OPU): Yumurta - follikül büyüklükleri istenilen düzeye ulaştığında, yumurtalar vajinal ultrasonografi eşliğinde özel iğnelerle toplanır. Bu işlem anestezi altında yapılmakta ve yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir. Hasta birkaç saat hastanede dinlendikten sonra normal yaşamına dönebilir.
Yumurtaların Dondurulması: Toplanan yumurtaları, antifriz özellikli kimyasal solüsyonlarla (kriyoprotektan) işlemden geçirerek, -196 C°' de sıvı azot tanklarında uzun süre saklanacak şekilde dondurulur. Dondurma işlemi; vitrifikasyon (camlaştırma) dediğimiz, tecrübe isteyen, çok hızlı dondurma prensibine dayanan, amacı dondurma sırasında yumurtalara ciddi zararlar verebilecek su kristallerinin oluşmasını engellemek olan, özel bir teknikle yapılmaktadır. Öncelikle 5 yıllık olan dondurma süresi, hastanın talebi üzerine uzatılabilir.
Gebelik istenmesi durumunda: Hastanın rahim iç zarı gebelik için hazırlanır. Yumurta hücreleri çözünme sonrası yaklaşık % 90-100 oranında canlı kalmaktadırlar. Canlı olarak çözüldüğü saptanan yumurtalara, eşlerden alınan spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI) ile dölleme işlemi yapıp, gelişen embriyolar hastaya transfer edilir.
Vitrifikasyon ile dondurulup çözülen yumurtalardan elde edilen embriyoların transferi ile, taze embryo transferine yakın gebelik oranları sağlanabilmektedir.
Toplumların sosyoekonomik olarak gelişmesiyle, kadının da toplum hayatındaki yeri değişiyor. Bu değişimleri, kadınların eğitim düzeyinin artması, iş hayatında beklentilerinin yükselmesi, kariyer planlarının ve beklentilerinin artması şeklinde sıralayabiliriz. Bunların sonucu olarak da evlilik ve çocuk sahibi olma yaşı maalesef yükseliyor. Kadınlar söz konusu beklentilerini gerçekleştirmek için ya evliliklerini ya da çocuk doğurma planlarını erteliyorlar.
Yaş Neden Önemli
Yeni doğan bir kız bebek her iki yumurtalığında yaklaşık 400-500 bin adet yumurta öncüsü hücre taşır. Adet görmeyle birlikte her ay bu hücrelerin bir tanesi olgunlaşır ve döllenme şansına sahip olur, belli kısmı da yok olur. Bu nedenle yıllar ilerledikçe kadının yumurtalıklarındaki hücre sayısı azalır. Bu da doğurganlığın azalması demektir.
Çevresinde 38-40 yaşlarında doğal yollardan gebe kalan kişileri gören kadınlar, 40 lı yaşların başında bile kolaylıkla hamile kalınabileceğini düşünüyorlar. Oysa gerçek hiç te öyle değil. 35 yaşlarından itibaren kadının hem yumurta hücre sayısı azalmaya hem de hücre kalitesi giderek bozulmaya başlar.
Bu nedenle 30 yaşlarını geçmiş, henüz evlenmemiş veya çocuk sahibi olmamış kadınların yıllık muayenelerinde over rezervleri değerlendirilmeli. Özellikle ailesinde erken menapoz, ailevi kanser hastalıkları olanlarda bu değerlendirme çok önemlidir.
Bu Değerlendirmeler Neyi Değiştirir?
Son yıllarda yardımcı üreme tekniklerinde önemli gelişmeler ve yasal düzenlemelerde değişiklikler meydana gelmiştir.
Yumurta dondurmada vitrifikasyon (çok hızlı dondurma) yöntemi ile yumurta hücrelerinin % 90-100 oranında canlı kalması sağlanmakta ve her bir hücreden yaklaşık %7 oranında gebelik elde edilebilmektedir. Yani bir kadının belli sayıda sağlıklı yumurta hücresinin dondurulması, ona gelecekteki doğurganlığıyla ilgili önemli avantajlar sağlayacaktır. Kadının bu hücrelerinden, 40 lı yaşlarında bile hamile kalma şansı vardır.
Ülkemizde 2014 yılına kadar,
a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurta hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
b) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde,
yumurta dondurulmasına izin veriliyordu.
2014 Eylül ayında değişen yönetmelikle;
c) Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesinin, üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda, yumurta dondurulmasına izin verilmeye başlanmıştır.
Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Uygulanır?
1-Kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar kadınların yumurtalıklarına zarar vermektedir. Bu tedavilerden önce yumurta dondurma işlemi uygulanır.
2-Yumurtalıkların alınması gereken ameliyatlar öncesinde uygulanabilir
3- Over rezervinin azalma riski olan durumlar
a)-Ailede erken menopoz öyküsü: Ailede kalıtsal olarak erken menopoz varsa, yani genç
yaşlarda doğurganlık özelliğini kaybetme riski olan kadınlara bu yöntem uygulanabilir.
Yumurtaların dondurulması sayesinde bu risk ortadan kalkacaktır.
b)-Ailede Meme Kanseri öyküsü
c)-Endometriozis varlığı
d)-Bazı genetik hastalıklar: Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi, BRCA-1 taşıyıcılığı
4-Over rezervi azalmış kadınlar: Bu durum infertilitede deneyimli bir hekim tarafından yapılan ultrasonografik muayene ve hormon testleri ile tespit edilebilir.
Yumurta Dondurma İşlemi
İşlem ortalama 10-15 gün sürmektedir.
Adetinin 2-3. günü yumurtaları uyarıcı gonadotropin iğnelerine başlayarak, mümkün olan en çok sayıda yumurta geliştirmeye çalışılır. Belli aralıklarla ultrasonografik muayene yapılır.
Yumurtaların Toplanması (OPU): Yumurta - follikül büyüklükleri istenilen düzeye ulaştığında, yumurtalar vajinal ultrasonografi eşliğinde özel iğnelerle toplanır. Bu işlem anestezi altında yapılmakta ve yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir. Hasta birkaç saat hastanede dinlendikten sonra normal yaşamına dönebilir.
Yumurtaların Dondurulması: Toplanan yumurtaları, antifriz özellikli kimyasal solüsyonlarla (kriyoprotektan) işlemden geçirerek, -196 C°' de sıvı azot tanklarında uzun süre saklanacak şekilde dondurulur. Dondurma işlemi; vitrifikasyon (camlaştırma) dediğimiz, tecrübe isteyen, çok hızlı dondurma prensibine dayanan, amacı dondurma sırasında yumurtalara ciddi zararlar verebilecek su kristallerinin oluşmasını engellemek olan, özel bir teknikle yapılmaktadır. Öncelikle 5 yıllık olan dondurma süresi, hastanın talebi üzerine uzatılabilir.
Gebelik istenmesi durumunda: Hastanın rahim iç zarı gebelik için hazırlanır. Yumurta hücreleri çözünme sonrası yaklaşık % 90-100 oranında canlı kalmaktadırlar. Canlı olarak çözüldüğü saptanan yumurtalara, eşlerden alınan spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI) ile dölleme işlemi yapıp, gelişen embriyolar hastaya transfer edilir.
Vitrifikasyon ile dondurulup çözülen yumurtalardan elde edilen embriyoların transferi ile, taze embryo transferine yakın gebelik oranları sağlanabilmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Doğurganlığınızı Koruyun" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Alparslan BAKSU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Alparslan BAKSU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
doğurganlık, yumurta dondurma, tüp bebek, geç evlilik, doğurganlıkta yaş, doğurganlıkta yaşın önemi, doğurganlığı korumak, vitrifikasyon, yumurta dondurma işlemi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
