2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Travmalarımız ve Maskelerimiz
MAKALE #13495 © Yazan Dr.Sevilay ZORLU | Yayın Ekim 2014 | 3,577 Okuyucu
TRAVMALARIMIZ VE MASKELERİMİZ

“Acı çekmek üretici olabilir. Her tür acı veren deneyimin bazen yüceltmeleri uyarabileceğini ve hatta bazen engellenme ve zorlukların, kendilerini resime, yazmaya ya da başka yaratıcı işlere veren bazı kişilerde oldukça yeni yetenekler ortaya çıkarabildiğini biliyoruz. Bazıları farklı şekilde üretici olurlar, insanların ve diğer varlıkların değerini daha fazla bilirler, başkalarıyla ilişkilerinde daha hoşgörülü olurlar, bilgeleşirler.” Melanie KLEIN

Maske, sahte bir yüz demektir, hissetiğimizden daha farklı bir duyguyu başkalarına yansıtmak. Yerinde olan ve olmayan maskeler vardır. Maskeler sizi korktuğunuz ya da duyduğunuz duygusal sancıya karşı sizi korur. Ancak bir maske takmak büyük ölçüde duygusal enerji gerektirir. Maskeler sizi duygusal olarak karşınızdaki kişilerden uzaklaştırır. Yerinde müdahale ederek maskenizi çıkarttığınızda duygusal acı yerine mahremiyetle karşılaşırsınız.

Yaşamı tehdit eden bir olayla karşılaşan hemen herkes yoğun bir duygusal sıkıntı yaşar. Klinik depresyonda olanlar buna karşı özellikle duyarlıdırlar. Tedavi altında olanlar bile belirtilerinin arttığını ya da kötüleştiğini, iyileşmelerinin uzadığını görürler.
Savaşlar, bombalamalar, işkence, topluma korku salma, insanları korkutma, yıldırma eylemleri, cinsel saldırıya uğrama, ağır bir şiddet eylemiyle karşılaşma, ağır bir kaza geçirme, deprem, su baskını, kasırga gibi doğa olayları duygusal açıdan ileri derecede örseleyici olaylardır.

Bu olayları yaşayanlar denli, bu olaylara tanık olanlar da benzeri bir duygusal örselenme geçirebilirler. Yitirilen, yaralanan ya da ölenlerin aileleri, arkadaşları ve iş arkadaşları da yoğun bir sıkıntı yaşayabilirler.

ÖRSELENMEYİ ATLATMANIN EVRELERİ

“Dünyayı yanlış algılar ve bizi aldattığını söyleriz”
Tagore, Avare Kuşlar
Felaket haberine verdiğimiz ilk tepki “hayır bu doğru olamaz, bu benim başıma gelmiş olamaz” olmuşsa, sonunda “benim başıma gelmiş, hata değilmiş “ gerçeğini kavradığımızda , bunun yerini başka bir tepki alır.
Elisabeth Kübler-Ross, örselenmeyi atlatma sürecinin değişik evrelerde ortaya çıktığını belgeleyen hekimlerin öncülerindendir. Başlangıçta ölümle sonuçlanan hastalıklar üzerinde çalışmıştır. Diğer hekimler de, onun çalışmalarını temel alarak, büyük bir örselenme geçirenlerin, yaşamı tehdit eden söz konusu olaydan sonra benzer duygusal iyileşme dönemleri geçirdiklerini gözlemişlerdir. Klinik depresyonda olanlar da ağır bir örselenmeden sonra benzer dönemler geçirirlerse de onların belirtileri çoğu kez daha ağır olur ve daha uzun sürer.
Ağır bir örselenme genelde dört evreden geçilerek atlatılmaktadır:
(1) Şok geçirme ve inanamama,
(2) Kızgınlık ve üzüntü duyma,
(3) Duygusal açıdan yeniden uyum sağlama ve
(4) Olay öncesi olağan işlevselliğine geri dönme.
BİRİNCİ EVRE: ŞOK GEÇİRME VE İNANAMAMA
 Ağır bir örselenme geçirme karşısında ilk yaşanan duygusal tepki şok geçirme ve inanamamadır.
 Neredeyse ölecek olma, başkalarının ölümüne ya da yaralanmasına tanık olma, ne olup bittiğinin hemen kavranabileceği durumlar değildir.
 Çok büyük bir korku ve şaşkınlık yaşanır, konuşmakta bile zorluk çekilir.
 Kimileri, ne yapacakları bilemez bir biçimde ölçüsüz bir ağlama tepkisi gösterirler.
 Uykusuzluk, aşırı bir korku duyma ve kaygılanma, yaşanan olayın yineleyen çağrışımları ve karabasanlar, duygusal örselenmenin sık karşılaşılan bulgularıdır.
 Birçok kişi, beklenmedik zamanlarda canlı yaşantıları içine girerek çektikleri korkuyu yeniden yaşar.
 Kimileri, yaşanan olayı çağrıştıran her şeyden ve herkesden kaçınır.
 Bazıları da olayla ilgili olarak düşünmek ya da olayı konuşmaktan uzak durur.
 Belirtiler genellikle saatler ya da günler içinde başlar. Çok az rastlanan kimi durumlarda, duygusal örselenmenin bulguları olaydan yıllar sonra ortaya çıkar.
 Duygusal tepki genelde ilk birkaç hafta çok yoğun olur, izleyen aylarda yoğunluğu azalır. Yine de genel geçer bir kuraldan söz edilemez.
 Günden güne değişen bir biçimde acı çekilebileceği gibi, kimi günler ya da haftalar çok daha kötü olunabilir.

İKİNCİ EVRE: KIZGINLIK VE ÜZÜNTÜ DUYMA

 Kızgınlık ve üzüntü duyma da iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Böyle bir örselenme geçirenler ve bu kişilerin yakınları, örselenmeye neden olan olay bir doğa olayıysa doğaya ya da Tanrı'ya karşı büyük bir kızgınlık duyarlar.
 Ailesi ve arkadaşları da yaralanan ya da ölen kişiye karşı bir kızgınlık duyabilirler.
 Bu kişi, isteyerek ya da istemeyerek kendine zarar vermeye kendisi neden olmuşsa böyle bir kızgınlık özellikle yaşanır.
 Böyle bir örselenme yaşayanlar ve yakınları, kızgınlığın yanı sıra yoğun bir üzüntü de çekerler. Ağlamaklı olurlar. Bu ikinci evre, ayrıca, olay öncesi yaşama yoğun bir özlem duyulan, açınılan, yazıklanılan bir dönemdir.
 Büyük bir yıkımla karşılaşmış kişiler, 'başkaları ölmüşken ben neden yaşıyorum' düşüncesi içinde bocalarlar. Bu durumu tanımlamak için 'sağkalanların suçluluk duygusu' terimi kullanılır. Diğer bütün belirtiler için, olaydan sonra yaşama uyum sağlamayı öğrendikçe suçluluk duyguları giderek azalır.

ÜÇÜNCÜ EVRE: DUYGUSAL AÇIDAN YENİDEN UYUM SAĞLAMA

Bu dönemde, örselenmeyi yaşamış olan kişiler, giderek kötü günlerden daha çok iyi günler yaşarlar. Belirtileri ve duygularının yoğunluğu çok daha azalır. Olayın etkilerini üzerlerinden atarak önceki yaşamlarına geri dönmeye başlarlar.

DÖRDÜNCÜ EVRE: OLAY ÖNCESİ OLAĞAN İŞLEVSELLİĞİNE GERİ DÖNME

Çoğu kişi, örselenmeden sonraki ilk yılın sonunda olağan işlevselliğine ya da neredeyse olağan kabul edilebilecek bir işlevsellik düzeyine geri döner. Ancak yine de bunun için tam bir zaman çerçevesi çizilemez. Duygusal toparlanma kimileri için daha çok zaman alabilir. Savaş sırasında olduğu gibi, süregiden örselenme, uzun süreli tıbbi bakım gerektiren yaralanmalar ve işgöremezlik durumları duygusal iyileşme sürecini geciktirebilir.

İYİLEŞME SÜRECİNİ HIZLANDIRMAYA YARAYAN ETKENLER

Bunlardan biri bu kişilerin erken ele alınmasıdır. Herhangi örseleyici bir olayın sonrasında çok acı çekilebilir. Yaşadıkları ağır duygusal acı, sıkıntı ve kaygı yüzünden bu kişiler yaşadıkları duyguların ağır bir ruh hastalığının belirtileri olmasından kuşkulanabilirler. Bu kişiler depresyonda görülenlere benzer belirtiler geliştirebilirler. Öte yandan, bu tür olaylar depresyon ortaya çıkma olasılığını da artırır.
Örselenme belirtileri, depresyon belirtilerinden şu özellikleriyle ayrılırlar:
1. Örselenmeyle ilgili belirtilerin yaşamı tehdit eden bir olay geçirdikten ya da böyle bir olaya tanık olduktan hemen sonra başlamasıdır.
2. İkincisi, zamanla bu belirtiler, kimi zaman yavaş yavaş da olsa giderek düze-lir. Depresyonda, belirtiler genellikle düzelmeyeceği gibi zamanla giderek kötüleşir.
Bu tür olayların yanı sıra çıkan depresyonlar için gecikmeden tedaviye başlanması gerekir. Bu tür depresyonların tedavisinde de genel depresyon tedavi ilkelerine uyulur.
“Kaptaki su berraktır; denizdeki su karanlık. Ufak gerçeğin anlaşılır sözleri vardır; büyük gerçeğin derin sessizliği.”
Tagore

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Travmalarımız ve Maskelerimiz" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Sevilay ZORLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Sevilay ZORLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Sevilay ZORLU Fotoğraf
Dr.Sevilay ZORLU
Antalya
Doktor "Ruh sağlığı ve hastalıkları - Psikiyatri"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi115 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Sevilay ZORLU'nun Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Travmalarımız ve Maskelerimiz' başlığıyla eşleşen başka makale bulunamadı.
► Evlilikte Cinsel Yaşam Ağustos 2017
► Kaygı mı Korku mu? Mayıs 2016
► Boşanma ve Sonrası Kasım 2015
► Kolay İnciniyor Musunuz? Ağustos 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


10:47
Top